Logo Urzędu Gminy Olszanka
Powróć do: Gmina Olszanka

Dane ogólne

HISTORIA
Począwszy od X w. rozpoczął się napływ na Podlasie pierwszych osadników wywodzących się z drobnej szlachty mazowieckiej, która zasiedlała tereny wzdłuż Bugu i Narwi. Proces ten nie ominął i terenów należących dzisiaj do gminy Olszanka. Na terenie gminy można też odnaleźć ślady jeszcze starszego osadnictwa pochodzącego ze średniowiecza: resztki grodziska w miejscowości Klimy. Tereny dzisiejszego powiatu łosickiego należały do ziemi drohickiej, później częściowo do mielnickiej. W średniowieczu wzdłuż Bugu a następnie w górę Toczny rozprzestrzeniło się osadnictwo ruskie z ziemi brzeskiej. Fala osadnictwa mazowieckiego postępowała w górę Liwca. W okolicy Łosic w XV w. nastąpiło zetknięcie się tych dwóch elementów etnicznych.

Na terenach dzisiejszej gminy, podobnie jak i na całym Podlasiu ścierały się wpływy litewskie i ruskie, z których ludność utworzyła swoją własną, niepowtarzalną kulturę. 
Od zachodu i południa teren dzisiejszego miasta Łosice otaczały osady drobnej szlachty mazowieckiej : Pietrusy, Szawły, Bolesty, Wyczółki, Szańków, Radlnia, Biernaty - Rudnik, Biernaty, Płosodrza, Nowosielec, Biernaty - Średnie. Na wschód od Łosic powstawały osady ruskie. 
Z początków osadnictwa pochodzą nazwy miejscowości z terenu gminy. W XVI w. istniała już większość z nich, część pod trochę innymi nazwami:

Bejdy-Beydy,
Szydłówka-Sidlowska,
Próchenki-Prochenka, wieś będąca przez pewien czas tzw. królewszczyzną,
Korczówka-Korczowatka, Korczowka
Wyczólki-Wiczołky,
Bolesty-Bolesthi,
Szawły-Sawli

Nazwa Olszanka należy do nazw tzw. pochodzenia topograficznego. Rody szlacheckie przybywające na te tereny i osiedlające się tutaj nadawały tworzonym przez siebie osadom nazwy najczęściej pochodzące od nazwisk, zajęcia, przydomków itp., kolejni osadnicy wychodzący z istniejących już siedlisk, zakładali nowe osiedla którym nadawali nazwy wywodzące się z miejsca osiedlenia. Nazwa Olszanka wywodzi się najprawdopodobniej z osady założonej w pobliżu lasu olchowego, których i obecnie nie brakuje na naszych terenach. 
Początkowo ziemie dzisiejszej gminy należały do Wlk. Księstwa Litewskiego od 1520 roku do utworzonego przez króla Zygmunta Augusta województwa Podlaskiego. Jeszcze wcześniej bo w roku 1505 król Aleksander Jagiellończyk nadał Łosicom przywilej lokacyjny. 
Około roku 1560 miasto Łosice i południowa część starostwa mielnickiego zostały wyodrębnione jako osobna dzierżawa wkrótce nazwana starostwem łosickim. W skład starostwa weszły: Kornica , Rudka, Szpaki, Szydłówka, Olszanka, Próchenki, Łepki, Korczówka. Po rozpadzie województwa w 1566 roku na ziemię drohicką i bielską, weszły w skład ziemi drohickiej, powiat mielnicki, starostwo łosickie. 
Od 1795 r. tereny należące do gminy weszły do zaboru austriackiego, nazywane były Galicją Zachodnią. W latach 1809 - 1815 należały do departamentu siedleckiego w księstwie Warszawskim. Województwo podlaskie w 1815 roku zostało podzielone na 4 obwody. Gmina Olszanka weszła w skład obwodu bielskiego powiat łosicki.
Lata 1864-1914 to czasy przynależności Olszanki do guberni siedleckiej powiat konstantynowski i zaistnienia Olszanki jako gminy. Od 1912 roku gmina należała do guberni lubelskiej pozostając nadal w powiecie konstantynowskim.
W latach 1915-1918 po zajęciu tych terenów przez wojska austro-węgierskie powiat konstantynowski miał swą siedzibę w Janowie, zarządzany był przez komendy etapowe.
1918-1939. W 1918 roku Rada Regencyjna w miejsce okręgów na jakie dzieliło się generalne gubernatorstwo, utworzyła powiaty. W 1919 roku utworzono 5 województw, w tym województwo lubelskie obejmujące teren dwóch przedwojennych guberni: lubelskiej i siedleckiej. W skład nowoutworzonego województwa lubelskiego weszła gmina Olszanka. 
Po 1933 roku Olszanka weszła w skład powiatu siedleckiego, a w 1939 r. wraz z całym powiatem siedleckim przyłączona została do dystryktu warszawskiego. Po wojnie województwo lubelskie powróciło do starych granic i Olszanka ponownie znalazła się w powiecie siedleckim. 
6.X.1948 roku cały powiat siedlecki, a wraz z nim gmina Olszanka przyłączony został do województwa warszawskiego. 
W 1960 r. Olszanka, pozostając w województwie warszawskim, weszła w skład nowoutworzonego powiatu łosickiego. 
W 1975 roku po nowym podziale administracyjnym Polski, Olszanka znalazła  się w granicach województwa bialskopodlaskiego. 
Po ostatniej reformie administracyjnej od 1 stycznia 1999 r. gmina Olszanka wraz z całym powiatem łosickim należy do województwa mazowieckiego. 
Koniec XIX i początek XX w. to okres prześladowania unitów przez carat. Po 1596 roku wyznanie unickie istniało na terenie Podlasia na równi z wyznaniem katolickim. Parafie unickie istniały i na terenie naszej gminy, a najstarsza taka parafia została erygowana w Próchenkach, gdzie w 1669 roku król Michał Korybut Wiśniowiecki ufundował i wyposażył cerkiew unicką. W okresie zaborów unici byli dotkliwie prześladowani. Represje ze strony zaborców nie ominęły i parafii z naszej gminy. Wielu mieszkańców podczas tych prześladowań straciło życie bądź zostało zesłanych na Sybir. Prześladowania ustały po 1905 roku, wraz z ukazem carskim gwarantującym swobodę wyznania. W wielu miejscowościach żyją potomkowie prześladowanych, w kościołach parafialnych fundowane są tablice poświęcone ich pamięci.
Niewątpliwie, z historycznego punktu widzenia, dzisiejsza gmina Olszanka to obszar posiadający interesującą historię. Leżące wokół osady Olszanka tereny były z nią ściśle związane. W polskiej literaturze historycznej, niezależnie od okresów utrwalił się pogląd, że ziemie leżące wokół Łosic stanowiły część Południowego Podlasia, również, na której ścierały się wpływy Słowian zachodnich i wschodnich. Już w średniowieczu przechodził przez gminę trakt handlowy z Zachodu na Wschód oraz ważna, aż do czasu przeniesienia stolicy z Krakowa do Warszawy, droga komunikacyjna z Polski na Litwę. Większość wsi na terenie gminy powstała w średniowieczu, tylko nieliczne założono w okresie nowożytnym lub uznano ich samodzielność administracyjną w XIX i XX w. Słabość ekonomiczna tychże obszarów i wzrost w 2 poł. XIX w. znaczenia ludności chłopskiej, zaowocował dwoma formami parcelacji XIX-wiecznych gruntów państwowych i wspólnotowych oraz XX-wiecznych z lat 20- i 30-tych. Szczególne znaczenie dla rozwoju osadnictwa na terenie gminy ma faza druga, w jej wyniku większość wsi powiększyła się o tzw. kolonie. Cechą wartą podkreślenia jest trwałość podziału parafialnego, który na tym obszarze przetrwał niemal bez zmian. 
W dniu 10 sierpnia 1997 r. Rada Gminy Olszanka podjęła uchwałę o nadaniu herbu i flagi gminie.